@rxiomnimon - Integrated archival data management system

Reference code: GRGSA-CSA_PAO007.03.S13.SS03

Title: Ταμείο συντάξεων χηρών και ορφανών

Dates: 1836 - 1846

Level of description: Subseries

Extent and medium of the unit of description: 12 φάκελοι

Archival history:

Με το Διάταγμα «περί εκτελέσεως του περί παραχωρήσεως γαιών Νόμου» της 23ης Ιουνίου/5 Ιουλίου 1834 αποφασίζεται ότι οι υπαξιωματικοί στρατού ξηράς και θαλάσσης που ήταν παλαιοί αγωνιστές να το αποδείξουν με πιστοποιητικά υπογεγραμμένα από τον Δήμαρχο του τόπου τους. Στα πιστοποιητικά θα αναφέρεται το ονοματεπώνυμο, ηλικία, τόπος διαμονής καθώς και το ιστορικό υπηρεσία τους στο στρατό. Ο έπαρχος θα συντάξει κατάλογο με όλα τα δικαιολογητικά ο οποίος θα προσυπογράφεται από τον νομάρχη. Διορίζεται μια επιτροπή στο Ναύπλιο που θα εξετάσει τα πιστοποιητικά. Δικαίωμα υποβολής των πιστοποιητικών και των δικαιωμάτων που θα προέκυπταν έχουν και οι χήρες των υπαξιωματικών.
Με τον Νόμο «περί σχηματισμού Επιτροπής δια τας παλαιάς εκδουλεύσεις» της 18 Νοεμβρίου του 1845 συστήνεται επιτροπή με καθήκον να εξετάζει τις αιτήσεις και να χορηγεί ‘σταθερό πόρο ζωής’ στις χήρες και στα ορφανά του Αγώνα, δικαιώματα αποζημιώσεως στους αγωνιστές των νήσων Ύδρας, Σπετσών και Ψαρών, των στρατιωτικών σωμάτων Μεσολογγίου, Στερεάς Ελλάδος και Πελοποννήσου. Τα έγγραφα με τα συνημμένα δικαιολογητικά θα τα παραδίδει κάθε δικαιούχος στον διοικητή της κατοικίας του και εκείνος θα τα υποβάλλει στο Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο με τη σειρά του θα τα παραπέμπει στην επιτροπή.
Πρόβλεψη για δικαιώματα σύνταξης των χηρών και ορφανών των στρατιωτικών γίνεται και στο κεφάλαιο Δ’ «περί συντάξεως χηρών και ορφανών» του Νόμου «περί του Νόμου της συντάξεως του Στρατού» της 19ης Αυγούστου 1852 . Συμπληρωματικός Νόμος του προηγουμένου με επεξηγήσεις για τα δικαιώματα σύνταξης χηρών και ορφανών των εν αποστρατεία στρατιωτικών και των αποβιωσάντων εν υπηρεσία στρατιωτικών δημοσιεύτηκε λίγες μέρες αργότερα, την 5η Σεπτεμβρίου 1852 , το «περί εκτελέσεως των συντάξεων Διάταγμα» .
Στις 24 Ιανουαρίου 1853 δημοσιεύεται ο Νόμος «περί συστάσεως του Ταμείου χηρών και ορφανών», ο οποίος προέβλεπε πού θα βρίσκονταν οι πόροι και πώς θα χορηγούνταν, ποιοι είχαν δικαίωμα βοηθείας και πώς θα διοικούνταν το ταμείο. Τα κεφάλαια προέρχονται από:
α. την κράτηση μέρους του μισθού όλων των αξιωματικών,
β. τις καταβολές των εγγάμων αξιωματικών,
γ. τη διαφορά μισθού των τριών πρώτων μηνών στους προβιβαζόμενους αξιωματικούς, και
δ. δωρήματα- κληροδοτήματα.
Τα κεφάλαια προορίζονται αποκλειστικά για την βοήθεια στις χήρες και τα ορφανά των στρατιωτικών, χορηγούνται κάθε μήνα και πληρώνονται στο τέλος κάθε τριμηνίας. Τα πρώτα δέκα έτη το ταμείο θα διαθέτει μόνο το είκοσι τοις εκατό του κεφαλαίου και των τόκων ενώ με το πέρας των δέκα ετών θα διαθέτει όλους τους τόκους και τα δυο τρίτα των ετησίων εσόδων του. Σύνταξη παίρνουν οι χήρες και τα ορφανά των αξιωματικών της γραμμής, της οροφυλακής και της χωροφυλακής, οι χήρες ως την ημέρα αποβίωσής τους και τα ορφανά έως ότου συμπληρώσουν το εικοστό πρώτο έτος της ηλικίας τους για τα αγόρια και ως το εικοστό πέμπτο για τα κορίτσια. Η μηνιαία βοήθεια προσδιορίζεται με βάση τον τελευταίο βαθμό στο οποίο έφτασε ο στρατιωτικός. Σε άλλο άρθρο του ιδίου Νόμου προσδιορίζεται ότι δικαίωμα σύνταξης έχουν οι χήρες και τα ορφανά των εν ενεργεία αξιωματικών και συνταξιούχων της φάλαγγας ενώ δύναται αντί της συντάξεως να τους δοθεί προικοδοτικό γραμμάτιο. Όσον αφορά στην διοίκηση του Ταμείου, ορίζεται ότι διοικείται από τριμελής επιτροπή-τον πρόεδρο και δυο μέλη-, η οποία αντικαθίσταται κατ’ έτος κατά σειρά αρχαιότητας από την φρουρά Αθηνών. Η επιτροπή έχει γραμματέα και η επιτήρηση των πράξεων γίνεται από τον υπουργό των Στρατιωτικών. Ισοζύγιο των εξόδων και εσόδων του ταμείου και ονομαστικός κατάλογος όσων έλαβαν βοήθεια το συγκεκριμένο έτος δημοσιεύεται στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως στο τέλος κάθε έτους.
Τέλος, το έτος 1861 δημοσιεύονται 2 νόμοι («περί τροποποιήσεως του Νόμου του ταμείου χηρών και ορφανών των αξιωματικών του στρατού» και «περί συστάσεως ταμείου προς περίθαλψιν των οικογενειών των υπαξιωματικών και στρατιωτών του κατά ξηράν στρατού» ) που οροθετούν τους πόρους του ταμείου, τις χορηγήσεις και την διοίκηση και την λειτουργία της επιτροπής του ταμείου.

Scope and content: Ονομαστικές καταστάσεις αποδοχών με αποδεικτικά, υπομνήματα εξόδων με αποδεικτικά, εκκαθαριστικοί λογαριασμοί πιστώσεων και χρεώσεων, απολογισμοί ανά τριμηνία, αιτήσεις προς την Επιτροπή συντάξεων, ενημερωτικά σημειώματα Γραμματείας προς Νομάρχες/ταμίες.

Language/scripts of material: Ελληνικά, γερμανικά. Από το έτος 1839 και εξής ελληνικά

Existence and location of originals: Central Service Archives

Publication note:

ΣΣΝΔ/1, σ.142, 295, 355, 373, 500
Φ.Ε.Κ. 38/12 Αυγούστου 1861
Φ.Ε.Κ. 41/18 Αυγούστου 1861